Ξ|Ξ   HỌ LƯU ĐỊA PHƯƠNG ::. MIỀN TRUNG ::. Bình Định.
Đăng ngày 5/1/2012
E-mail     Bản in

Họ Lưu ở An Hậu, Ân Phong, Hoài Ân, Bình Định
GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC : Lời nói tiêu biểu của dòng họ: HIẾU THUẬN NẾP NHÀ LUÔN GÌN GIỮ TÌNH THÂM DÒNG TỘC MÃI KHẮC GHI Họ Lưu có 4 chi phái được phân chi từ 4 người cháu (không rõ đời thứ mấy) của cụ Thuỷ Tổ là Lưu Đức Tần và Phạm Thị Khánh theo thứ tự: Lưu Văn Chánh, Lưu Văn Nguyên, Lưu Văn Bằng, Lưu Văn Thập. Ngày tu tảo phần mộ theo từng chi là ngày Mùng 4 tháng Chạp, Mùng 6 tháng Chạp, Mùng 8 tháng Chạp, Mùng 10 tháng Chạp. Chi phái 4 chọn ngày giỗ Ông Lưu Văn Thập - Mùng 2 tháng 7 - để tập hợp tất cả con cháu trong chi phái.
Dưới thời Trịnh-Nguyễn phân tranh từ năm 1558, sau khi Chúa Hiền (Nguyễn Phúc Tần) đánh chiếm Nghệ An, lập hoà ước sông Gianh (1648-1687), một cuộc di dân lập ấp cưỡng bức diễn ra. Ông, bà ta thuộc trong nhóm người di dân thời đó.

Người vào định cư đầu tiên ở vùng đất thôn An Hậu thuộc tổng Kim Sơn,  huyện Bồng Sơn, phủ Hoài Nhơn thời đó là Ông Lưu Đức Phàn. Một thời gian sau ông Phàn quay về quê miền Bắc (chưa rõ cụ thể), lúc trở vào có vợ chồng ông Lưu Đức Tần và Bà Phạm Thị Khánh cùng đi. Hai người này có quan hệ chú cháu nhưng tuổi tác gần bằng nhau và đều còn trẻ. Khi vào đến đất An Hậu vì ông Phàn đã định cư trước ở vùng Đèo Cây Cốc, nên ông Tần phải định cư ở vùng Bàu Sen là vùng đầm lầy còn hoang hoá thời đó. Hai chú cháu ở gần nhau và bắt đầu thời kỳ xây dựng sự nghiệp họ Lưu đến hôm nay.
 
Qua nhiều triều đại, họ Lưu dần dần phát triển về nhân lực, kinh  tế và có nhiều uy tín trong nhân dân ở khu vực. Đến thời Tây Sơn họ Lưu đã khá giàu, sở hữu ruộng đất cả 2/3 diện tích thôn An Hậu. Nhiều người giữ trọng trách trong hàng ngũ lý, hương ở địa phương. Cũng dưới thời Tây Sơn có một bà họ Lưu được gọi là bà Phó Tướng (có lẽ chồng làm Phó Tướng nên bà cũng được gọi là bà Phó Tướng), không rõ tên mà chỉ còn được nhắc đến do vườn nhà người viết sử này ở có thời gọi là vườn bà Phó Tướng. Các cụ còn kể rằng những từ vật, từ khí thờ bà còn truyền lại cho đến những năm 1840-1905. Chúng ta đều biết khi Gia Long đánh bại Tây Sơn thì việc trả thù những người theo Tây Sơn hết sức tàn ác, do vậy không có một văn tích nào còn nói đến bà Phó Tướng và chồng bà là ai, việc thờ cúng bà cũng phải nguỵ trang dưới nhiều hình thức để tránh tai mắt thế gian và chủ yếu là truyền miệng cho đời sau.
 
Đến thời Tự Đức có ông Lưu Văn Thập là ông Cao của Lưu Xuân Cảnh làm Lý trưởng thâm niên đến 33 năm, người ta hay gọi ông là Xã Thập, mã hiện còn ở Gò Tre, An Hậu. Ông Lưu Văn Bằng làm Đội trưởng (một chức quan trong quân đội). Tuy thời ấy không có ai đỗ đạt cao, nhưng họ Lưu có nhiều người có học thức. Từ thời Tự Đức về sau được biết họ Lưu có các ông giữ các chức lý, hương và giàu tiền của như  Xã Sen, Bá Sáu, Bá Tám, Tổng Nhự, Hương Kiểm Khả, Xã Sương, Tổng Diên, Hương Kiểm Diêm, Thủ chỉ Chẫn, Hương Bản Đốc. Từ thời Việt Minh họ Lưu có rất nhiều người làm nghề dạy học, lớp người có thâm niên như Lưu Thanh Vân, Lưu Châu Đốc đã có trên 20 năm giảng dạy.
 
Họ Lưu lập nghiệp ở An Hậu qua nhiều triều đại, địa danh đã nhiều lần thay đổi, địa thế cũng bị biến đổi theo lẽ tự nhiên của tạo hoá nhưng ông bà ta đã chiến thắng thiên nhiên, thú dữ, bệnh tật và đói nghèo để tồn tại và phát triển. Khi đã giàu có, ông bà ta lập ra tự đường thờ cúng các bậc tiền nhân, trí đặt nhiều ruộng đất cho việc cúng giỗ gọi là hương hoả và đã lập được gia sử, tông đồ phả hệ các đời để truyền cho con cháu hậu thế. Trải qua nhiều thăng trầm của các triều đại và những biến cố chiến tranh, họ Lưu bị thất lạc các văn tích về phả hệ nên con cháu không được tường tận, nhiều thông tin chỉ còn được nghe qua di ngôn của các bậc lão niên trong và ngoài họ.

“Kiều mộc thiên chi do nhất bổn
Trường giang vạn phái tổng đồng nguyên”

Là người ai cũng mong muốn biết được cội nguồn và làm sao để mai sau hậu thế biết được lịch sử cha ông, tôi cố gắng ghi những gì nghe được từ các Cụ truyền lại và tìm hiểu được bằng nhiều cách chỉ nhằm mục đích nêu trên./.

Thông tin liên hệ : Lưu Xuân Cảnh - Email : camhue@gmail.com - ĐT : 056.870.698 - Địa chỉ : An Hậu - Hoài Ân - Bình Định

 
Lưu Xuân Cảnh


Gửi ý kiến của bạn
(Xin hãy viết chữ có dấu! Xin cảm ơn!)